Als je muziek gaat produceren en uitbrengen krijg je te maken met allerlei soorten recht. En dat kan al snel heel ingewikkeld worden! Het auteursrecht ken je misschien al, daarmee worden de schrijvers van muziek beschermd en beloond. Maar weet je ook wat naburige rechten zijn? Hier lees je alles wat je moet weten!
Om uit te leggen wat naburige rechten precies zijn, gebruik ik het voorbeeld van het gouden duo John Ewbank en Marco Borsato. Mocht je het nog niet weten; John Ewbank schrijft alle liedjes voor Marco. John is doorgaans de auteur (of schrijver / bedenker) van zowel de teksten als de muziekcompositie, en is daarmee (meestal) 100% eigenaar van de auteursrechten van de muziek. Marco krijgt daar in dat geval dus niks van.
Maar Marco is de artiest die het liedje tot leven brengt. Hij tourt door het land en zingt de liedjes voor duizenden mensen. Marco noemen we de uitvoerende artiest (of de maker van de muziek) en maakt aanspraak op de naburige rechten. John staat niet naast Marco op het podium, dus hij krijgt geen inkomsten uit naburige rechten.
Waarom heet het “naburige” rechten? Omdat het heel erg lijkt op het auteursrecht; het staat er als het ware naast en daarom heet het naburig. De auteurs (bedenkers) van de muziek worden in Nederland beschermd door de BumaStemra. Zij betalen de auteurs als de door hun geschreven muziek in het openbaar gedraaid wordt. Naburige rechten worden geregeld door de Sena. Zij betalen de uitvoerende artiesten en producenten als hun muziek in het openbaar gedraaid wordt.
Naburige rechten vallen uiteen in twee delen: het artiestendeel en het producentendeel. Dat laatste kan verwarrend zijn, maar de producent is in dit geval het label. Vroeger had een platenlabel een iets andere functie, namelijk de productie van een fysiek product zoals een vinyl of een CD. Dat gebeurt tegenwoordig nog maar zelden doordat alle muziek digitaal wordt uitgebracht. Het deel van de artiest wordt uitbetaald aan de uitvoerende artiest, en het deel voor de producent gaat dus naar het label. Standaard is die verdeling 50/50. Als je muziek uitbrengt zonder label, dan behoud je dus 100% van je naburige rechten!
Overigens ben je als DJ/producer meestal John Ewbank én Marco Borsato tegelijk, en krijg je dus zowel (een deel van) de auteursrechten als (het artiestendeel van) de naburige rechten. Snap je het nog?
